To χωριό “Άγιος Ηλίας” στην Καστοριά και η ιστορία του

Posted by : Mr. Blog | 20 Ιουλ 2015 | Published in

To χωριό “Άγιος Ηλίας” στην Καστοριά και η ιστορία του
Το χωριό Άγιος Ηλίας του νοµού Καστοριάς,έχοντας την Ιερά Μονή του ΑγίουΑθανασίου Ζηκόβιστας ως µετόπη, είναι ενταγµένο γεωγραφικά στα Καστανοχώρια των νοµών Καστοριάς και Κοζάνης, της Δυτικής Μακεδονίας.

Διοικητικά µέχρι και το 1972 η Κοινότητα του Αγίου Ηλία,υπάγονταν στην επαρχία Βοΐου του νοµού Κοζάνης,και µετά από απόφαση του τότε Κοινοτικού συµβουλίου υπήχθη στην Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καστοριάς. Από το 1999 και µετά ο Άγιος Ηλίας µε τα χωριά Σπήλιος,και Νόστιµο,σύµφωνα µε το σχέδιο ¨Καποδίστριας¨, αποτελούν Δηµοτικά Διαµερίσµατα του Δήµου Άργους Ορεστικού.

Εκκλησιαστικά και τα τρία αυτά χωριά ανήκουν στην Ιερά Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης. Ο Άγιος Ηλίας βρίσκεται χτισµένος σε υψόµετρο 1000 µέτρων στις πλαγιές του Βοΐου όρους και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισµούς του νοµού Καστοριάς και σύµφωνα µε την απογραφή του 2001 είχε 42 κατοίκους.

Κατά την µακρά περίοδο της Τουρκοκρατίας στον Άγιο Ηλία δεν εγκαταστάθηκαν τούρκικες οικογένειες. Ο Τούρκος όµως Σπαχής, µε έδρα την Λιαψίστα (σηµερινή Νεάπολη), ερχόµενος στο χωριό κατά διαστήµατα, εισέπραττε τον αναλογούντα φόρο, τόσο της δεκάτης από την γεωργική παραγωγή, όσο και το κεφαλικό φόρο του ζωικού κεφαλαίου.

Οι κάτοικοι του χωριού ανέκαθεν ασχολούνταν µε την γεωργία και την κτηνοτροφία.

Επειδή όµως τα έσοδα από αυτήν τους την απασχόληση δεν επαρκούσαν για να θρέψουν τις οικογένειες τους,πολλοί άνδρες τρέπονταν σε διάφορες τέχνες και επαγγέλµατα, κύρια του κεραµοποιού,του µυλωνά, του χτίστη και του ξυλουργού. Η εξεύρεση όµως εργασίας και η άσκηση των παραπάνω επαγγελµάτων οδηγούσε τους άνδρες να ξενιτεύονται σε µακρινούς τόπους και χώρες,όπως στην Θεσσαλία ,την Ανατολική Μακεδονία,την Αδριανούπολη, και την Κωνσταντινούπολη.

Το σπουδαιότερο ιστορικό γεγονός της εποχής της τουρκοκρατίας, για τον Άγιο Ηλία και την γύρω περιοχή γενικότερα, αποτελεί η ίδρυση της Ιεράς Μονής του Αγίου Αθανασίου Ζηκόβιστας (Σπήλιος). Η µονή ιδρύθηκε το 1629 µε την συναίνεση της Δηµογεροντίας Ζηκόβιστας, και µε την παραχώρηση αγροτεµαχίων και δασικής έκτασης του λόφου που είναι χτισµένο το µοναστήρι.

Ο Άγιος Ηλίας λόγω της γειτνιάσεως αλλά και για άλλους λόγους είχε ιδιαίτερους δεσµούς µε το µοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, προπάντων µάλιστα στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα. Αυτήν την περίοδο ο αείµνηστος παπά-Στέργιος Κυράδης, εφηµέριος Λιµπισόβου, συναντιόταν πολλές φόρες κρυφά στο µοναστήρι µε αρχηγούς αντάρτικων σωµάτων και µε προκρίτους άλλων χωριών και στη συνέχεια µετέφερε πολύτιµες πληροφορίες στο Μητροπολίτη Καστοριάς Γερµανό Καραβαγγέλη, όπως ο ίδιος ( ο Γερµανός) γράφει στα αποµνηµονεύµατα του.

Αποτέλεσµα αυτής της συνεργασίας του παπά-Στέργιου Κυράδη και γενικότερα των Λιµπισοβιτών µε το µοναστήρι ήταν ότι, όταν ο καπετάν Βάρδας µε την βοήθεια Βιντελουστινών και Λιµπισοβιτών κατόρθωσε να εξοντώσει στο Λιµπίσοβο το διαβόητο βοεβόδα Κωστάντο (4-12-1904), οι κοµιτατζήδες σε αντίποινα πυρπόλησαν το µοναστήρι (18 προς 19-3-1905), αφού πρωτύτερα σκότωσαν τους Λιµπισοβίτες Αθανάσιο Μπορόζη και Φώτιο Φωτιάδη, που είχαν βοηθήσει στην εξόντωση του Κωστάντου. Επί πολλά χρόνια, εξάλλου, προϊστάµενος του µοναστηριού διατέλεσε ο εφηµέριος Λιµπίσοβου αείµνηστος παπά-Σιδέρης (Κοβατσιάδης).


Ο Άγιος Ηλίας πανηγυρίζει του Προφήτη Ηλιού (20 Ιουλίου). Διαθέτει σύγχρονο ξενώνα,ο οποίος εξυπηρετεί ιδιαίτερα τους επισκέπτες του µοναστηριού που επιθυµούν να παραµείνουν περισσότερες από µια ηµέρες.Σήµερα στο χωριό µένουν λιγοστοί κάτοικοι, κυρίως ηλικιωµένοι, µε το χαµόγελο στο στόµα,και µε µία νοσταλγία για τα παλιά έτοιµοι να σου ανοίξουν την καρδιά τους.




tovoion.com