Ο νέος κύκλος συζήτησης μεταξύ Ευρωζώνης - Ουάσιγκτον για το χρέος μόλις άρχισε

Posted by : Mr. Blog | 16 Ιουλ 2015 | Published in

Ο νέος κύκλος συζήτησης μεταξύ Ευρωζώνης - Ουάσιγκτον για το χρέος μόλις άρχισε
Του Γ. Αγγέλη

Στην Ουάσιγκτον παραμένουν ανήσυχοι για το μέλλον της συμφωνίας που δρομολογήθηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας και οι επιφυλάξεις συγκεντρώνονται κυρίως στο κεφάλαιο "χρέος”.

Η θέση της ευρωζώνης για τη διευθέτηση του προβλήματος του ελληνικού χρέους, κατά την εκτίμηση αρμόδιων αξιωματούχων του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, "είναι ελάχιστα καθαρή και σε κάθε περίπτωση... αδύναμη”.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η Ουάσιγκτον δεν θα μείνει με τα χέρια σταυρωμένα. Και για το λόγο αυτό ο Jack Lew έχει πάρει στη σειρά τις επισκέψεις στα ευρωπαϊκά γραφεία στη Φρανκφούρτη, το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, μέσα στα οποία διαμορφώνονται οι απόψεις για την επόμενη ημέρα.

Όπως παρατηρούν διπλωματικοί κύκλοι στις Βρυξέλλες ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ ακολουθεί τις ίδιες διαδρομές με τον προκάτοχό του τον Timothy Geithner το 2012...

Η επιτυχία του όμως δεν είναι δεδομένη.

Αναζητείται μία οδός προσαρμογής και προσέγγισης με την ευρωπαϊκή άποψη –σχεδόν χωρίς να μπαίνει στη συζήτηση ο άμεσα ενδιαφερόμενος από την Αθήνα– η οποία περνάει μέσα από τη διαμεσολάβηση του ΔΝΤ.

Κρίσιμο στοιχείο στη νέα διαδρομή του T. Geithner είναι το γεγονός που αφορά σε μία ουσιαστική αλλαγή από τα μέσα του περασμένου χρόνου στον τρόπο προσέγγισης του θέματος χρέους από το ΔΝΤ.

Όπως είχε επισημάνει τότε το Capital.gr –με αφορμή την υπόθεση της Ελλάδας– το κριτήριο βιωσιμότητας χρέους στο ΔΝΤ έχει αρχίσει να μετατοπίζεται υπό προϋποθέσεις από τον "όγκο” του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ σε ένα μοντέλο περισσότερο... γιαπωνέζικο. Ήτοι η βιωσιμότητά του εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό πλέον από το κατά πόσο η πορεία της οικονομίας είναι τέτοια που να μπορεί να διασφαλίζει την εξυπηρέτησή του...

Η νέα φόρμουλα επιδέχεται όμως σκόπιμα δύο αναγνώσεις.

Για παράδειγμα, το ελληνικό χρέος το οποίο υπό τις παρούσες συνθήκες σύμφωνα με το ΔΝΤ θα είναι το 2020 – 2022 στο 170% περίπου του ΑΕΠ αντί στο στόχο του δεύτερου μνημονίου ήτοι κάτω από το 110% του ΑΕΠ, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί παρ’ όλα αυτά βιώσιμο αν διασφαλισθεί ότι θα μπορεί να εξυπηρετηθεί, ήτοι η οικονομία να παράγει πλεονάσματα που να εξασφαλίζουν την αποπληρωμή των δανειστών.

Για το ΔΝΤ αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους είτε να μειωθεί (κουρευτεί) η ονομαστική του αξία, πράγμα που δεν δέχεται η Ευρωζώνη (Βερολίνο) ή να επιμηκυνθεί με χαμηλότοκα δάνεια έτσι ώστε να μειωθεί το κόστος ετήσιας εξυπηρέτησής του.

Στην Ευρωζώνη δέχονται να συζητήσουν τη δεύτερη περίπτωση υπό την προϋπόθεση ότι δημοσιονομικά θα εξασφαλισθούν τα απαιτούμενα πρωτογενή πλεονάσματα. Αλλά αυτό με τη σειρά του εξαρτάται από το πόσο θα αυξάνεται το ΑΕΠ ετησίως για να μπορεί να παράγει τα πλεονάσματα αυτά.

Και το ερώτημα που τίθεται είναι ποιος μπορεί να κάνει προβλέψεις για την πορεία του ελληνικού ΑΕΠ μετά από 20 ή πολύ περισσότερο 60 χρόνια;

Θα ήταν αστεία μια τέτοια πρόβλεψη.

Και εδώ έρχεται μια δεύτερη ιδέα η οποία λέει ότι αυτό θα μπορούσε να καλυφθεί εν μέρει αν το επιτόκιο των δανείων αυτών ορισθεί εκ των προτέρων ως σταθερό και έτσι απόλυτα προβλέψιμο σαν δαπάνη... Εδώ έρχεται και πάλι ο W. Schaeuble ο οποίος στυλώνει τα πόδια και λέει ότι αν αυτό γίνει αποδεκτό είναι σαν έμμεση χρηματοδότηση προς την Ελλάδα από τον ESM καθώς είναι προφανές ότι δεν μπορούν να κλειδωθούν τα σημερινά εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια για τα επόμενα 50 – 60 χρόνια όταν είναι ήδη γνωστό ότι αυτά θα αυξηθούν ανάλογα με τις συνθήκες την προσεχή περίοδο, πέραν του γεγονότος ότι κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει την πληθωριστική υποτίμηση του χρήματος σε τέτοιες διάρκειες.

Και κάπου εδώ ο J. Lew έρχεται να βάλει στη συζήτηση και άλλους παράγοντες που αφορούν την οικονομική και γεωπολιτική σχέση ΗΠΑ – Ευρωζώνης και ευρώ - δολαρίου για να πετύχει μία άλλη κατεύθυνση στη συζήτηση.

Έχει όμως απέναντί του τον "καγκελάριο” W. Schaeuble ο οποίος επιμένει στην προ δεκαετιών θέση του ότι η Ευρωζώνη θα είναι καλύτερα χωρίς τους... παρείσακτους. Πως θα καταλήξει η συζήτηση για το ελληνικό χρέος; Η απάντηση έτσι κι αλλιώς, ανεξάρτητα από τι συζητείται στην ελληνική Βουλή, δεν πρόκειται να δείξει προς τα που κατευθύνεται πριν αρχίσει η πρώτη αξιολόγηση του τρίτου μνημονίου... Και μέχρι τότε πολλά μπορούν να γίνουν.